In eerste instantie biedt dit onderzoek een antwoord op de vragen:

• Vinden we pesticiden terug in onze slaapkamer. Zoja, welke pesticiden, en met welk gehalte? 
• Waar komen deze pesticiden vandaan? Komen ze van het spuiten op akkers en boomgaarden? Of van de vlooienbandjes van onze huisdieren? Of via de muggenstekkers?

Niemand verwacht deze schadelijke stoffen in onze slaapkamer. Als ze toch gevonden worden en hun oorsprong helder is, richt Velt zich in een tweede fase naar:

• Gebruikers van pesticiden (landbouwers, tuinaannemers, …) in de buurt van woningen om maatregelen te nemen die de verspreiding van pesticiden inperken
• Burgers die, meestal onwetend, zelf pesticiden binnenshuis brengen, bv. via een vlooienbandje bij hun huisdieren of een muggenstekker in de zomer
• Regionale en nationale overheden om inperkende maatregelen te nemen zodat haar inwoners minder blootgesteld worden aan deze schadelijke stoffen

Het burgeronderzoek doorloopt verschillende stappen:

• 13 april – 3 mei: iedereen kon zich tot 3 mei registreren voor het burgeronderzoek 
• 18 mei: de ingeschreven personen krijgen een uitgebreidere vragenlijst om beter zicht te krijgen op hun woonsituatie
• 5 juni: Je komt te weten of je kan deelnemen aan het onderzoek
• 9 – 23 juni: deelnemers laten slaapkamer 2 weken ongepoetst
• 24, 25, 26 juni: staalname stof met toegestuurde testkit
• September: bekendmaking resultaten en deelnemers ontvangen resultaten van hun slaapkamer

Je kan het onderzoek steunen via een gift. Geef veilig en makkelijk een gift online via volgende link: https://velt.nu/steun-sos-slaapkamer

In België: giften aan Velt zijn fiscaal aftrekbaar als je op jaarbasis minstens 40 euro stort. De belastingsvermindering bedraagt 45%. Dat betekent dat je bij een gift van 40 euro slechts 22 euro betaalt.

In Nederland: Velt is door de Belastingsdienst aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Doe je een gift aan Velt, dan kun je het bedrag aftrekken van jouw belastbaar inkomen.

Recent tonen twee aparte, beperkte, onderzoeken pesticideresidu’s aan in huisstof in België en Nederland. Enerzijds vond het onderzoek van het Europees burgerinitiatief Red Bijen en Boeren 23 pesticiden terug in stof in de Belgische slaapkamer en 11 pesticiden in de Nederlandse slaapkamer. België was in dit onderzoek de slechtste leerling tussen 21 Europese landen. Anderzijds, tonen tussentijdse resultaten van het Europees SPRINT-onderzoek dat 170 verschillende pesticiden teruggevonden worden in de leefomgeving van 48 inwoners van Groningen en Friesland. In beide onderzoeken gaat het onder meer over pesticiden die mogelijk kankerverwekkend zijn en schadelijk zijn voor onze vruchtbaarheid.

Tegelijkertijd contacteren meer en meer mensen Velt met vragen over pesticiden in hun leefomgeving. Hebben de pesticidenevels na het spuiten op akkers en in boomgaarden er iets mee te maken? Of de muggenstekkers in de slaapkamers? Of zijn het de vlooienbandjes van onze huisdieren misschien? Ons doel is vast te stellen hoe groot het probleem is en zicht te krijgen op de oorsprong van deze pesticideresidu’s.

Wetenschappelijk onderzoek geeft aan dat pesticiden uit de omgeving opgespoord kunnen worden via de analyse van huisstof uit dezelfde omgeving. Meer dan een jaar na gebruik in de omgeving worden tal van pesticiden in stof binnenshuis nog teruggevonden. Daarom is huisstof een geschikt analysemateriaal om na te gaan welke pesticiden in welk gehalte aanwezig zijn.

Velt toetste vooraf de opzet van dit onderzoek af bij twee experten over pesticiden en andere contaminanten in onze leefomgeving. Zij staan Velt bij tijdens het verloop van het onderzoek en zorgen mee voor de optimale interpretatie van de resultaten.

·         Daniel Figueiredo – Assistent Professor Utrecht University – Institute for Risk Assessment Sciences
https://www.researchgate.net/profile/Daniel-Figueiredo-11

·         Lieven Bervoets – Hoogleraar Universiteit Antwerpen – dep. Biologie, Ecosphere
https://www.researchgate.net/profile/Lieven-Bervoets

Dit is geen standaardonderzoek. De aanpak is innovatief. Dat betekent dat Velt een labo gekozen heeft dat, met kennis van zaken, haar rol in dit onderzoek tijdens het verloop mee vorm geeft. Co-creatief werken, om het met grote woorden te zeggen 😊. Velt kiest voor dit onderzoek voor het labo IRES uit Straatsburg (Frankrijk). Zij zijn het labo met veel, misschien wel de meeste, ervaring uit België, Nederland en omstreken voor de analyses van pesticiden in stof. Neem gerust een kijkje op https://www.yootest.com/

Dat weten we momenteel niet. Bij correct gebruik van erkende pesticiden veroorzaken ze volgens de overheid en de pesticidesector geen noemenswaardige schade aan mens en milieu. De huidige aanpak biedt echter onvoldoende garanties. We illustreren dit aan de hand van het onderzoek van het Europees burgerinitiatief Red Bijen en Boeren. In een Belgische slaapkamer werden 23 verschillende pesticideresidu’s gevonden. Concreet:

• De beoordeling door de overheid gebeurt pesticide per pesticide. Ze houdt geen rekening met de impact van 23 verschillende pesticiden tegelijkertijd. Het onderzoek naar dit combi-toxeffect staat nog in haar kinderschoenen.
• De impact van deze 23 pesticiden op de vruchtbaarheid en voortplanting van de mens is groot. De Europese referentie, de Pesticides Properties Database, geeft de volgende beoordeling onder de rubriek Reproduction:

  – 6 van de 23 pesticiden veroorzaken aantoonbare problemen

  – 16 van de 23 pesticiden veroorzaken mogelijks problemen, hun status is niet bepaald

  – 1 pesticide veroorzaakt geen aantoonbare problemen

Tijdens dit onderzoek worden via analyse 58 pesticiden in het stof van de slaapkamer opgespoord. Pesticiden zijn stoffen die ongewenste belagers (insecten, schimmels, …) of planten bestrijden. 

Tegelijkertijd kunnen er zich in je slaapkamers nog andere chemische stoffen bevinden. Denk hierbij aan formaldehyde, afkomstig van meubels uit MDF, of houtverduurzamingsmiddelen. Of nog: brandvertragers uit textiel. Zij worden niet opgespoord tijdens dit onderzoek.